اطلاع از انواع متغیر و نوع فرمت آنها شما را قادر میسازد تا کار خود را با سرعت بیشتر و اطمینان بالاتری به انجام برسانید. اگر شما برخی اطلاعات گیج کننده را که در پنجره Variable View می بینید، نادیده بگیرید، پیدا کردن نوع متغیر ها و فرمت آنها کار دشواری نیست.

برای یادگیری بهتر توصیه می کنم فایل computer_parts  را از پوشه Samples اجرا کنید.

انواع متغیر در SPSS

در SPSS دو نوع متغیر وجود دارد: متغیر های رشته ای و متغیر های عددی. متغیر های عددی فقط شامل اعداد هستند. متغیر های رشته ای ممکن است شامل حروف، اعداد و دیگر کاراکتر ها باشد. تمایز بین متغیر های عددی و رشته ای بسیار مهم است. زیرا نوع متغیر نشان دهنده این است که شما چه کاری می توانید با این متغیر انجام دهید و یا چه کاری را نمی توانید انجام دهید.

شما می توانید محاسبات ریاضی را بر روی متغیر های عددی انجام دهید در حالیکه بر روی متغیرهای رشته ای نمی توانید محاسبات ریاضی را داشته باشید. در متغیر های رشته ای می‌توان از توابع رشته ای نظیر Substrings  یا concatenating استفاده کنید در حالیکه استفاده از این توابع در متغیرهای عددی امکانپذیر نیست.

انواع دیگری از متغیرها بجز متغیرهای عددی و رشته ای وجود ندارد. متغیر های عددی دارای فرمتهای مختلفی هستند که اغلب  با انواع متغیر اشتباه گرفته می شوند. در ادامه خواهیم دید که پنجره Variable View چگونه باعث گمراهی کاربران می شود.

تعیین انواع متغیر در SPSS

قبل از انجام هرگونه عملیاتی بر روی متغیر باید ببینیم که آیا این متغیر یک متغیر عددی است و یا یک متغیر رشته ای است. برای تعیین نوع متغیر ها به مشاهده بصری خود از داده ها تکیه نکنید. برخی اوقات دیدن تفاوت بین انواع متغیر ها کار دشواری است. بجای مشاهده داده ها بهتر است بوسیله پنجره Variable View  و پیروی از قوانین زیر، نوع متغیر را تعیین کنید.

اگر در ستون Type شما کلمه String را مشاهده کردید، شما یک متغیر رشته ای دارید.

اگر در ستون Type شما هر کلمه ای به غیر از  String را مشاهده کردید، شما یک متغیر عددی دارید.

شاید اینطور به نظر برسد که SPSS "تاریخ" و "پول" را نیز جزء انواع داده محسوب می‌کند اما آنها جزء انواع داده نیستند. اینکه SPSS  متغیر های Date  و Dollar را در میان انواع واقعی متغیر ها ( عددی و رشته ای ) نشان می دهد، یکی از گزینه های گیج کننده SPSS است.

فرمت های متغیر در SPSS

حال بیایید نگاهی به انواع فرمت متغیر ها در  SPSS از طریق پنجره Data View بیندازیم. به شکل زیر توجه کنید.

اولین متغیر حاوی یک عبارت حرفی است.

دومین متغیر یک عدد با دو رقم اعشاری را در خود دارد.

سومین متغیر یک تاریخ را در خود دارد.

چهارمین متغیر یک زمان را نشان می دهد.

پنجمین متغیر یک تاریخ و یک زمان را با هم نشان می دهد.

ششمین متغیر یک درصد را در خود جای داده است.

هفتمین متغیر یک عدد با دو رقم اعشار که مقداری پول را نشان می دهد در خود دارد.

با توجه به مطالب قبلی و بررسی این داده ها متوجه می شویم که متغیر شماره 1 یک متغیر رشته ای و متغیر های 2 تا 7 متغیر های عددی هستند. به یاد داشته باشید که متغیر های عددی فقط می توانند حاوی اعداد باشند. با اینحال SPSS می تواند این اعداد را به شیوه‌های مختلف نشان دهد. در اینجا می بینیم که مقادیر عددی دارای دو شکل متفاوت هستند.

شکل اول مقادیر واقعی هستند که در SPSS ذخیره شده اند و چیزی بجز اعداد نیستند. شکل دوم مقادیر واقعی هستند که می توانند رفتارهای مختلفی داشته باشند مانند اینکه متغیرهای عددی ممکن است به نظر برسد که حاوی حروفی از ماه‌ها و یا واحد پول هستند.

این روشهای مختلف نمایش مقادیر واقعی، فرمت متغیر ها نامیده می شود.

تعیین فرمت متغیر ها

همانگونه که دیدیم ستون Type در پنجره Variable view ترکیبی گیج کننده از انواع متغیر و فرمت های مختلف متغیر ها را نشان می دهد. متاسفانه این موضوع نمی‌گذارد که ما فرمت واقعی متغیر ها را تعیین کنیم. با این حال می توانیم از یک ترفند برای انجام این کار استفاده کنیم. فرمان زیر را در پنجره Syntax به عنوان یک ترفند تایپ کنید.

display dictionary

پس از اجرای این فرمان ما یک یا چند جدول در پنجره Output Viewer  می بینیم که اطلاعاتی را درباره متغیر ها به ما نشان می دهد. به شکل زیر توجه کنید.

SPSS بین فرمت های چاپی و فرمتهای نوشتاری تمایز قائل می شود اما ما در خصوص این تمایز نگران نیستیم. فرمت متغیر های SPSS دارای دو قسمت است. یک یا چند حرف که خانواده فرمت را مشخص می کند و یک عدد که تعداد کارکترهای متغیر را تعیین می کند. بجز دو متغیر اول معنای مابقی متغیر ها مشخص است. فرمت دو متغیر اول جدول بیانگر این است که :

A (Alphanumreic)  یک فرمت معمول برای متغیر های رشته ای است.

F (Fortran)  که یک متغیر عددی استاندارد را نشان می دهد.

فرمت ها با اعداد پایان می یابند که نشان دهنده تعداد اعدادی هست که باید نشان داده شود. اگر بین اعداد نشان داده شده نقطه وجود داشته باشد، عدد بعد از نقطه نشان دهنده تعداد اعشار می باشد.

فرمتهای متداول متغیر ها در SPSS

جدول زیر انواع متغیرها، فرمتها و خانواده فرمت متغیر ها را به تفکیک نشان می دهد.